Skip to main content
COVID-19: Temizlik ve Dezenfeksiyon

COVID-19: Temizlik ve Dezenfeksiyon

Yeni Koronavirüs Hastalığı (COVID-19) hakkında öğreneceğimiz daha çok şey var ve araştırmalar devam ediyor. Şu anda COVID-19 hakkında bilinenlere dayanarak, bu virüsün kişiden kişiye yayılması, en sık yakın temas yoluyla gerçekleşmektedir. Son çalışmalar, enfekte olan ancak semptomları olmayan kişilerin de virüsün yayılmasında rol oynadığını gösteriyor. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) sosyal mesafenin en az 3 fit, Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) yaklaşık 6 fit olması gerektiğini bildirmektedir. Bir fit 30.48 cm uzunluğundadır. Bu nokta DSÖ ve CDC tarafından önerilen mesafe yaklaşık 1 ile 2 metre arasındadır.

COVID-19 bulaşı, fomitlerden (kontomine olmuş yüzeyler, giysiler vb.) ziyade solunum damlacıkları yoluyla çok daha sık görülmektedir. Virüsün kontamine olmuş yüzeylerden kişilere geçtiği hakkında yeterli kanıt olmasa da çalışmalar, koronavirüslerin yüzeylerde birkaç saat veya birkaç güne kadar yaşamaya devam edebileceğini göstermektedir. Bu, farklı koşullar altında değişebilir (Örn. yüzey tipi, ortam sıcaklığı veya nemi). Kirli olduğundan şüphelenilen yüzeylerin temizlenmesi ve ardından dezenfeksiyonu, COVID-19 ve diğer viral solunum yolu hastalıklarının önlenmesi için iyi bir önlem olabilir. Bunun için yapılacaklar:

Yüzeylerin temizliği
- Temizlik ve dezenfeksiyon sırasında tek kullanımlık eldivenler giyilmelidir.
- Karbonat ve sirke, yüzey temizliğinde yeterince etkin değildir.
- Yüzeylerin sabun ve su ile rutin temizliği yeterlidir. Ancak, masalar, kapı kolları, ışık anahtarları, tezgahlar, dolap kulpları, cep telefonları, klavyeler, tuvaletler, musluklar, lavabolar vb. gibi ellerinizle sık temas eden yüzeyleri ve aletleri dezenfekte etmeye özellikle dikkat edin. Dezenfekte etmeden önce yüzeyler kirliyse, deterjan veya sabun ve su ile temizleyin.
- Yüzey için uygunsa seyreltilmiş ev tipi çamaşır suyu çözeltileri kullanılabilir. Ev tipi çamaşır suyunu asla amonyak veya başka bir temizleyici ile karıştırmayın. Tuvalet, banyo, mutfak tezgâhı gibi yüzeylerin dezenfeksiyonunda ülkemiz için önerilen oran 100 ölçü suya 1 ölçü çamaşır suyu şeklindedir (5 litre suya yarım çay bardağı çamaşır suyu). 
- Solüsyonun en az 1 dakika süreyle yüzey ile temasını sağlayın.
- Sık dokunulan yüzeylerle temas ettikten sonra ellerinizi yüzünüze, ağzınıza ve gözlerinize dokundurmaktan kaçının.

Giysi, havlu, çarşaf ve diğer eşyalar için;

- Giysilerinizi evde sabun veya deterjanla ve üreticinin talimatlarına göre en sıcak suyla yıkayın.

Halı kaplı zemin, kilim ve örtüler gibi yumuşak yüzeyler için;

- Yüzeyi, sabun ve su kullanarak veya bu yüzeylerde kullanıma uygun temizleyicilerle temizleyin.

Tabletler, dokunmatik ekranlar, klavyeler ve uzaktan kumandalar gibi elektronik cihazlar için;

- Elektronik aletlerin üzerine yapılabiliyorsa silinebilir bir kapak takın.
- Tüketici talimatlarına uygunsa en az %70 alkol içeren alkol bazlı mendiller veya spreyler kullanın. Yüzeyi iyice kurulayın.

Yiyecekler için;

- Herhangi bir yiyecek hazırlamadan önce ellerinizi en az 20 saniye sabun ve suyla iyice yıkayın.
- Meyve ve sebzeleri her zaman yaptığınız gibi yıkayın. Onlara dokunmadan önce ellerinizi su ve sabunla yıkayın. Ardından, özellikle çiğ yerken, meyve ve sebzeleri akan suyun altında iyice yıkayın.
- Yiyeceklerin gereksiz ambalajlarını çıkarın ve kapaklı bir çöp kutusuna atın.
- Kutuda olan yiyecekler açılmadan veya saklanmadan önce bir dezenfektanla silinebilir.

Uygun ve doğru el yıkamanın virüslerin yayılımını önlemede kritik önem sahip olduğunu unutmayın!

Doç. Dr. Asiye Gül
Sağlık Bilimleri Fakültesi
Hemşirelik Bölüm Başkanı